Lãi suất chiết khấu là gì?
Lãi suất chiết khấu là lãi suất mà ngân hàng Nhà nước hay ngân hàng trung ương tính vào các khoản tiền mà họ cho các ngân hàng thương mại hoặc các tổ chức tài chính khác vay trong ngắn hạn hoặc bất thường.
Lãi chiết khấu là công cụ quan trọng trong chính sách tiền tệ và có tác dụng đối với cả ngân hàng nhà nước và ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, những thông tin về lãi chiết khấu có thể phức tạp và khó hiểu đối với những người không có chuyên môn về tài chính.
Công thức tính lãi suất chiết khấu
Chi phí huy động vốn
Lãi suất chiết khấu là tỷ lệ lợi nhuận mà nhà đầu tư mong muốn thu được từ một dự án. Nó được coi là chi phí sử dụng vốn hoặc chi phí cơ hội của vốn. Ví dụ: Nếu rút tiền tiết kiệm với lãi suất 3% để đầu tư thì có thể tính lãi suất chiết khấu là 3%.
Trung bình trọng số chi phí vốn (WACC)
WACC là trung bình của chi phí sử dụng vốn của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có 2 nguồn gọi vốn chính: vay thương mại và vốn góp cổ đông. Chi phí của khoản nợ là lãi suất của khoản vay (1-thuế)*lãi suất, và chi phí vốn cổ phần là tỷ suất lợi nhuận mong muốn của cổ đông. WACC có thể tính bằng trung bình trọng số của hai nguồn vốn trên:
WACC = re × E ÷ (E+D) + rD × (1-TC) × D ÷ (E+D)
Trong đó:
- re: tỷ suất lợi nhuận mong muốn của cổ đông
- rD: lãi suất mong muốn của khoản nợ
- E: giá trị thị trường của cổ phần của công ty
- D: giá trị thị trường của khoản nợ của công ty
- TC: thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp
re = [Div0(1+g) ÷ P0] + g
Trong đó:
- P0 là giá trị cổ phiếu của doanh nghiệp tại thời điểm gốc
- Div0 là cổ tức của cổ phiếu doanh nghiệp tại thời điểm gốc
- g: tỷ lệ tăng trưởng dự kiến của cổ tức.
Các yếu tố nào ảnh hưởng đến lãi suất chiết khấu?
Hiện nay, có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất chiết khấu, bao gồm:
- Mức cung và cầu về tiền tệ trên thị trường: Đây là yếu tố quan trọng nhất và có ảnh hưởng trực tiếp đến việc hình thành lãi suất chiết khấu trên thị trường.
- Lạm phát: Lạm phát cũng là yếu tố quan trọng trong việc ảnh hưởng đến lãi suất chiết khấu, và gây ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình tài chính.
- Chính sách tiền tệ của Chính phủ: Khi Chính phủ thực hiện các chính sách để điều chỉnh lãi suất, nó sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế. Nếu lãi suất tăng, nhu cầu tiêu dùng và đầu tư giảm, và ngân hàng Nhà nước sẽ giảm lãi suất tái chiết khấu cho các ngân hàng thương mại. Ngược lại, khi lãi suất giảm, ngân hàng Nhà nước sẽ tăng lãi suất tái chiết khấu để giảm bớt khối lượng tín dụng cho các ngân hàng thương mại.
- Rủi ro kỳ hạn tín dụng: Rủi ro kỳ hạn tín dụng cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất chiết khấu. Ngoài ra, lãi suất chiết khấu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như thể chế tài chính trung gian, sự ổn định về tình hình kinh tế – chính trị, tỷ giá hối đoái, tình hình cân đối ngân sách, tình hình tài chính quốc tế và các chính sách tài khoá của Nhà nước.
Lãi suất chiết khấu ảnh hưởng như thế nào?
Lãi suất chiết khấu có vai trò quan trọng trong kinh tế. Cụ thể, tác động của lãi suất chiết khấu có thể được thấy qua những điểm sau:
Tác động đối với ngân hàng thương mại
Mức lãi suất chiết khấu do Ngân hàng Trung ương quy định có tác động lớn đến ngân hàng thương mại. Lãi suất chiết khấu là căn cứ quan trọng để ngân hàng thương mại quyết định giảm hoặc tăng tỷ lệ dự trữ tiền mặt.
Cụ thể, ngân hàng thương mại luôn so sánh lãi suất chiết khấu với lãi suất thị trường. Nếu lãi suất chiết khấu cao hơn, ngân hàng sẽ không thể để tỷ lệ tiền dự trữ quá thấp, đặc biệt là để tránh tỷ lệ tiền dự trữ chạm mốc an toàn. Ngược lại, nếu lãi suất chiết khấu bằng hoặc thấp hơn, ngân hàng có thể thoải mái cho vay chỉ cần đáp ứng mức tỷ lệ an toàn tối thiểu.
Tác động đối với Ngân hàng Trung ương
Lãi suất chiết khấu là công cụ đắc lực của Ngân hàng Trung ương để điều tiết cung tiền. Nếu Ngân hàng Trung ương muốn tăng lượng cung tiền, sẽ giảm lãi suất cho vay và ngược lại, nếu muốn giảm lượng cung tiền, sẽ tăng lãi suất chiết khấu.
Khi lãi suất chiết khấu tăng, ngân hàng thương mại sẽ giảm cho vay để đáp ứng mức tỷ lệ an toàn tối thiểu. Trong trường hợp thiếu tiền mặt, ngân hàng thương mại có thể vay tiền từ Ngân hàng Trung ương với mức lãi suất không gây rủi ro.
Tác động của lãi suất chiết khấu đến các chính sách tài khóa của chính phủ
Lãi suất chiết khấu cũng ảnh hưởng đến các chính sách tài khóa của chính phủ. Khi lãi suất chiết khấu tăng lên, chi phí vay tiền của chính phủ sẽ tăng cao hơn. Điều này làm cho chi phí của các chính sách chi tiêu công trở nên đắt đỏ hơn và gây ra áp lực lên ngân sách quốc gia.
Do đó, khi lãi suất chiết khấu tăng, chính phủ có thể đối mặt với khó khăn trong việc thực hiện các chính sách tài khóa. Chính phủ có thể phải tăng thuế hoặc cắt giảm chi tiêu để tăng nguồn tài chính và tránh bị mất kiểm soát về ngân sách.
Tuy nhiên, trong trường hợp lãi suất chiết khấu giảm thì chính phủ có thể tận dụng cơ hội này để tăng chi tiêu và đẩy mạnh phát triển kinh tế. Việc này có thể được thực hiện thông qua các chính sách tài khóa khuyến khích đầu tư và tăng cường chi tiêu công.
Lãi suất chiết khấu là một yếu tố quan trọng trong quản lý tiền tệ và tài chính của một quốc gia. Nó ảnh hưởng đến hoạt động của các ngân hàng, các chính sách tài khóa của chính phủ và cả nền kinh tế nói chung. Việc hiểu rõ tác động của lãi suất chiết khấu là rất quan trọng đối với các nhà quản lý tài chính và nhà đầu tư.
Các loại chiết khấu
Chiết khấu ngân hàng là gì?
Chiết khấu ngân hàng là một dịch vụ tài chính ngắn hạn của ngân hàng thương mại. Trong đó, khách hàng sẽ chuyển nhượng quyền sở hữu các giấy tờ có giá trị chưa đến hạn thanh toán cho ngân hàng thương mại. Sau đó, khách hàng sẽ nhận được một khoản tiền tương đương với giá trị giấy tờ đó đến hạn trừ đi lãi suất chiết khấu và phí hoa hồng.
Vay chiết khấu là gì?
Vay chiết khấu là một dịch vụ tài chính của Ngân hàng trung ương, cung cấp khoản vay tiền ngắn hạn cho các ngân hàng thương mại để đáp ứng nhu cầu tiền mặt ngắn hạn hoặc nhu cầu bất thường. Khoản vay này sẽ tính lãi suất chiết khấu.
Chiết khấu L/C là gì?
Chiết khấu L/C là một hình thức cấp tín dụng của Ngân hàng đối với khách hàng, nghĩa là Ngân hàng sẽ mua lại và có thể truy đòi Bộ chứng từ theo Thư tín dụng xuất khẩu trước khi đến hạn thanh toán. Mục đích của việc chiết khấu này là để đáp ứng nhu cầu vốn cho doanh nghiệp, bổ sung vốn lưu động sau khi giao hàng trong hoạt động kinh doanh xuất khẩu. Tỷ lệ chiết khấu sẽ phụ thuộc vào đối tượng khách hàng và loại L/C.
Chiết khấu hối phiếu là gì?
Chiết khấu hối phiếu là một dịch vụ tài chính của Ngân hàng, cho phép khách hàng vay tiền bằng cách bán hối phiếu của mình cho Ngân hàng. Ngân hàng sẽ mua lại hối phiếu và có quyền truy đòi khoản nợ trước thời hạn thanh toán.
Trái phiếu chiết khấu là gì?
Trái phiếu chiết khấu là loại trái phiếu được phát hành với giá thấp hơn mệnh giá của nó. Trái phiếu chiết khấu còn được gọi là trái phiếu trả trước. Điều này có nghĩa là trái phiếu được bán với giá thấp hơn so với giá trị mệnh giá của nó trên thị trường. Trái phiếu chiết khấu có thể được giao dịch từ các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức. Trái phiếu được bán với giá thấp hơn rất nhiều so với mệnh giá của nó, thường là 20% trở lên, thì được gọi là trái phiếu chiết khấu sâu.
Chiết khấu thanh toán là gì?
Chiết khấu thanh toán là khoản giảm giá được áp dụng theo tỷ lệ phần trăm trên giá trị thanh toán của khách hàng nếu họ thanh toán sớm hơn thời hạn. Đơn giản hơn, đây là khoản giảm giá mà người bán đưa cho người mua khi người mua thanh toán tiền hàng trước thời hạn theo hợp đồng.
Lãi suất tái chiết khấu là gì?
Lãi suất tái chiết khấu là mức lãi suất được tính trên số tiền ghi trên thương phiếu hoặc giấy tờ có giá trước thời hạn thanh toán. Mức lãi suất tái chiết khấu phụ thuộc vào khả năng thanh toán của người có nghĩa vụ trả số tiền trên thương phiếu hoặc giấy tờ có giá. Lãi suất tái chiết khấu áp dụng đối với Ngân hàng Nhà nước và tổ chức tín dụng mua lại thương phiếu hoặc giấy tờ có giá.
Tái chiết khấu là gì?
Tái chiết khấu là quá trình mà các ngân hàng thương mại hoặc ngân hàng trung ương mua lại các giấy tờ có giá còn thời hạn thanh toán và đáng tin cậy của các ngân hàng khác, theo một tỷ lệ chiết khấu cố định. Những giấy tờ có giá này đã được các ngân hàng khác chiết khấu hoặc tái chiết khấu trên thị trường thứ cấp.
Chiết khấu thương mại là gì?
Chiết khấu thương mại là khoản giảm giá được doanh nghiệp niêm yết cho khách hàng mua với số lượng lớn.
Chiết khấu thương phiếu là gì?
Chiết khấu thương phiếu là một hình thức tín dụng được cung cấp bởi ngân hàng thương mại, bằng cách ngân hàng mua lại các thương phiếu chưa đáo hạn của khách hàng. Nói cách khác, đó là việc bán thương phiếu cho ngân hàng với giá thấp hơn giá trị của thương phiếu để nhanh chóng thu về tiền mặt. Đặc điểm của hình thức tín dụng này là khoản lãi được thanh toán ngay khi nhận được tiền.
